POLAK - LOTNIK - BOHATER
WYSTAWA FOTOGRAFICZNA POŚWIĘCONA STEFANOWI BOHANESOWI

Otwarcie wystawy w sali gimnastycznej Zespołu Szkół w Łąkcie Górnej.

      17 sierpnia 2004 roku przypadła 60. rocznica tragicznej śmierci polskiego lotnika - radiotelegrafisty Stefana Bohanesa. Został on podczas skoku spadochronowego z uszkodzonego samolotu bestialsko zestrzelony przez Niemców nad Łąktą Górną, kiedy wraz z załogą "Halifaxa" wracał po wykonaniu zrzutu dla walczących powstańców warszawskich, do bazy lotniczej 1566 Eskadry do Zadań Specjalnych, stacjonującej wtedy w południowych Włoszech, w Brindisi. Zestrzelonemu lotnikowi, trzydziestoletniemu Stefanowi Bohanesowi, urządzono w Żegocinie wspaniały pogrzeb, w którym uczestniczył, oddając salwę honorową, oddział partyzancki Batalionów Chłopskich "Odwet", dowodzony przez Alojzego Świerkota, ps. "Ryś". Ceremonia pogrzebowa, z udziałem wielu mieszkańców Łąkty i okolicznych wiosek, była wielką manifestacją odwagi i patriotyzmu tutejszej ludności. Szeroko tą sprawę opisaliśmy z dziale "Historia", jak również w relacji z uroczystych obchodów 60. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, zorganizowanych 1 sierpnia 2004 roku w Łąkcie Górnej.
    Jedną z imprez towarzyszących tym obchodom, poświęconym także lotnikom niosącym pomoc walczącej Warszawie, a także poległemu śmiercią lotnika Stefanowi Bohanesowi, była wystawa fotograficzna poświęcona zabitemu radiotelegrafiście, którą zatytułowano "Polak - Lotnik - Bohater". Ekspozycję urządzono w sali gimnastycznej Zespołu Szkół w Łąkcie Górnej. Autorzy wystawy: Teresa Dziedzic, Tadeusz Olszewski i Czesław Pączek ze Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Żegocińskiej zaprezentowali ponad 20 komputerowo wydrukowanych skanów archiwalnych fotografii, powiększonych do formatu A-4. Zdjęcia przedstawiają epizody z życia Stefana Bohanesa, zwłaszcza z okresu jego pobytu w Anglii (1940-1943), a także żegociński pogrzeb lotnika - bohatera.
    Urządzenie tej wystawy było możliwe, dzięki pomocy kilku osób. Stowarzyszenie dysponowało najpierw fotografiami z pogrzebu Stefana Bohanesa, które znajdowały się w archiwum żegocińskiego koła Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych oraz w Gminnej Bibliotece Publicznej. Kilka fotografii Stowarzyszenie otrzymało od mieszkańców Łąkty Górnej, którzy odpowiedzieli na apel proboszcza łąkieckiej parafii księdza Stanisława Szczygła i wypożyczyli je do zeskanowania. Także te fotografie zostały wykonane(najprawdopodobniej przez Stanisława Kamińskiego) podczas pogrzebu lotnika.
     Pozostałe, zaprezentowane na wystawie fotografie, pochodzą z osobistego albumu Stefana Bohanesa, który udostępniła Pani Elżbieta Pasiewicz z domu Pękala, urodzona (podobnie jak Stefan Bohanes) w Tarnowie, a mieszkająca obecnie w Chicago. To córka siostry przyrodniej Stefana Bohanesa. Album ten, a także autentyczną odznakę 304 Polskiego Dywizjonu Bombowego sformowanego w latach II wojny światowej w Anglii oraz dwa fragmenty śmigła polskiego samolotu z czasów II wojny światowej przywieźli do Żegociny panowie z Krakowa: Piotr Kołaczek, Janusz Tarkowski (wieloletni pilot, instruktor samolotowy i i szybowcowy) oraz Marian Oleksy - redaktor "Głosu. Tygodnika Nowohuckiego".

Piotr Kołaczek, Janusz Tarkowski, Marian Oleksy i Czesław Pączek - Prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Żegocińskiej - podczas spotkania w Żegocinie.

    Wspomniany album, stanowiący własność rodziny Stefana Bohanesa, zawiera ponad 150 różnego, ale najczęściej małego formatu, czarno-białych fotografii. Wiele z nich przedstawia Stefana Bohanesa w towarzystwie znajomych, kolegów lotników, podczas wypoczynku, ale także podczas Świąt Bożego Narodzenia, w czasie odwiedzin Dywizjonu przez emigracyjnego Prezydenta Władysława Raczkiewicza, przed i po samolotowych lotach. Są także portretowe fotografie przyjaciół Stefana Bohanesa. Znalazła się także fotografia Wodza Naczelnego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie gen. Władysława Sikorskiego oraz fotografia mężczyzny w wojskowym, austriackim    mundurze (jak można przypuszczać jest to zdjęcie ojca pilota). Niestety tylko niektóre zdjęcia zostały przez właściciela albumu opisane. Na niektórych zbiorowych fotografiach Stefan Bohanes zaznaczył krzyżykiem pilotów, którzy przed nim zginęli. Tych krzyżyków jest niestety sporo.
    Wystawa znalazła sie następnie w Filii Gminnej Biblioteki Publicznej w Łąkcie Górnej oraz w Zespole Szkół w Żegocinie.

Dwie, spośród kilkunastu kart albumu fotograficznego Stefana Bohanesa.

   Organizatorzy wystawy "Polak - Lotnik - Bohater" serdecznie dziękują Pani Elżbiecie Pasiewicz, członkom Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa i wszystkim osobom, które przyczyniły się do urządzenia tej wystawy za bezinteresowną pomoc.

[wstecz]