Kiedy
we wrześniu 2002 roku członkowie Stowarzyszenia Czesław Pączek i Tadeusz Olszewski
poszukiwali na żegocińskim cmentarzu parafialnym interesujących, zabytkowych nagrobków,
znaleźli także nieco ukryty za krzakami i zaniedbany kamienny nagrobek w kształcie
krzyża. Nieco już zamazana upływem czasu tablica inskrypcyjna informowała, że
postawiono go na grobie porucznika lotnika Artura Dumnickiego, urodzonego w 1895 roku w
Podhajcach, a zmarłego w 1921 roku w Łąkcie. Już wtedy rozpoczęto poszukiwania
informacji o tym lotniku, o którym nikt nie umiał nic wiele powiedzieć. Parę osób
pamiętało, że przybywał do dworu w Łąkcie Górnej, do siostry właściciela Adama
Rudnickiego i że tam właśnie zmarł na dyfteryt, inaczej błonicę - chorobę
zakaźną, którą wywołuje nieruchoma pałeczka maczugowca błonicy Corynebacterium
diphtheriae; wytwarza ona jad błoniczy, atakujący gardło lub krtań.
Zaczęło się także przeszukiwanie internetu i to właśnie tam
udało się znaleźć pierwsze, bardzo skromne informacje. Mówiły one o tym, że
uzyskał maturę w Szkole Realnej we Lwowie, oraz że był w roku akademickim 1920/21
studentem na Akademii Sztuk Pięknych (bez podania w jakim mieście). Kolejną informację
o Dumnickim udało się znaleźć w czasopiśmie "Ilustrowany Kuryer Codzienny"
z 29 lipca 1920 roku. W gazecie znalazł się reportaż pt. "Na lotnisku
krakowskiem", w którym autor przedstawił relację z dnia szkoleń w niższej szkole
lotniczej w Rakowicach pod Krakowem. Jednym ze szkolących 25 kandydatów był tam
"szef-pilot" Dumnicki. Po kilku latach wznowiono poszukiwanie informacji o
pochowanym w Żegocinie pilocie. Tym razem został znaleziony Dziennik Rozkazów
Wojskowych z 22 lutego 1919 roku, w którym Naczelny Wódz Wojski Polskich Józef Piłsudski
przyjmuję do Wojska Polskiego oficerów byłęj armii austro-węgierskiej z
zatwierdzeniem posiadanego stopnia i z zaliczeniem do pierwszej rezerwy oraz powołuję do
służby czynnej na czas wojny aż do demobilizacji, kilkunastu żołnierzy, w tym por.
Artura Dumnickiego (ze starszeństwem od 1 listopada 1918 roku).
W 2018 roku Stowarzyszenie skontaktowało się także z Muzeum Lotnictwa
Polskiego w Krakowie. Dzięki przychylności tej instytucji udało się pozyskać kilka
fotografii, na których widać osobę Artura Dumnieckiego, zwykle na tle samolotu i z
innymi pilotami. To był bardzo cenny nabytek i ukierunkował on na dalsze poszukiwania.
W roku 2020, w serwisie internetowym Wojskowego Biura Historycznego,
znaleziona została informacja, że posiada ono teczkę personalno - odznaczeniową por.
Artura Zdzisława Dumnickiego. Stowarzyszenie 4 stycznia 2021 roku zwróciło się do tej
instytucji z prośbą o pomoc, a konkretnie o udostępnienie zawartości teczki z
kartoteki personalno - odznaczeniowej kpt. Artura Zdzisława Dumnickiego. Poinformowano
WBH, że w związku z przypadającą wkrótce setną rocznicą śmierci tego Lotnika,
Stowarzyszenie pragnie uratować od zapomnienia pamięć o zmarłym w sąsiedniej Łąkcie
Górnej Bohaterze Walki o niepodległość Polski,
pochowanym w Żegocinie, byłym żołnierzu Armii CK Austrii, potem żołnierzu Wojska
Polskiego, uczestniku procesu tworzenia polskiego lotnictwa oraz otoczyć opieką
niszczejący grób zapomnianego Bohatera.
.2 lutego 2021 roku Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie nadesłało
odpowiedź: "Odpowiadając na pismo uprzejmie informuję, że w wyniku
przeprowadzonej kwerendy w zasobie Centralnego Archiwum Wojskowego WBH odnaleziono
materiały archiwalne dotyczące Pana Artura Zdzisława Dumnickicgo ur. 17.02.1895 r., na
podstawie których sporządzono kopie elektroniczne". Oprócz listu w kopercie znalazła
się płyta dvd ze skopiowana zawartością teczki. To 103 pliki - pełna zawartość
teczki. Wśród dokumentów źródłowych znajdują się m. in. karty kwalifikacyjne,
karty służbowe, a w nich pisane przez samego Dumnickiego informacje dotyczące m. in.
przebiegu służby oraz wykaz posiadanych odznaczeń. Z tych dokumentów można już, w
miarę dokładnie, odtworzyć losy porucznika Artura Zdzisława Dumnickiego, którego
życie rozpoczęło się w dalekich Podhajcach (dziś miasto na Ukrainie, w obwodzie
tarnopolskim), a zakończyło w Łąkcie Górnej.
Stowarzyszenie planuje zorganizować w setną rocznicę śmierci por.
Dumnickiego, przypadającą na 30 maja 2021 roku, skromną uroczystość przy grobie i
przy tej okazji opracować i upublicznić biografię Bohatera Walk o Niepodległość
Polski, uczestnika walk I wojny światowej i na froncie ukraińskim w wojnie polsko -
radzieckiej, dwukrotnie rannego i odznaczonego m. in. Orderem Virtuti Militari V klasy. |
