Pomysł utworzenia Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Żegocińskiej
narodził się wiosną 2001 roku. Grupa osób zainteresowanych pomysłem utworzyła
Komitet Założycielski. Postanowiono, że pracami tego organu kierował będzie
pomysłodawca przedsięwzięcia - Czesław Pączek. W zaproszeniu na zebranie
założycielskie, które odbyło się 12 marca 2001 roku, można było przeczytać takie
oto słowa: "Przez pamięć dla naszych najbliższych nie możemy być obojętni na
to wszystko, co składa się na historię pięknej Żegocińskiej Ziemi pisaną życiem i
pracą tych, którzy już od nas odeszli. Dlatego też kierując się wspomnianymi
historycznymi przesłankami oraz umiłowaniem wszystkiego co związane jest z naszym
regionem, zamierzamy powołać Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Żegocińskiej".
Komitet założycielski opracował projekt Statutu organizacji. Za podstawowe cele
Stowarzyszenie uznało: ocalenie od zapomnienia dorobku kulturalnego i tradycji ludowej
oraz podejmowanie działań mających na celu utrwalenie i zachowanie tego dorobku dla
przyszłych pokoleń, a także inicjowanie prac nad rozwojem regionu w dziedzinie szeroko
rozumianej kultury, gospodarki i turystyki.
Aby te cele zrealizować Stowarzyszenie planuje m. in. zapoznawać
członków organizacji i społeczność lokalną z historią regionu, dorobkiem
kulturalnym i gospodarczym Ziemi Żegocińskiej; działać na rzecz ochrony zabytków
kulturowych, krajobrazowych i przyrodniczych, zorganizować Izbę Regionalną,
kształtować świadomość historyczną społeczności lokalnej poprzez powołanie w
strukturze stowarzyszenia zespołów tematycznych: a w szczególności: historii i
etnografii, starej fotografii, rzemieślniczej twórczości użytkowej, twórczości
artystycznej oraz promocji kultury regionalnej.
W grudniu 2001 roku Sąd Rejonowy dla Krakowa zarejestrował
Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Żegocińskiej im. Czesława Blajdy. To już trzecie -
nie licząc straży pożarnych - stowarzyszenie działające w Żegocinie. W 1989
powstało pierwsze - Stowarzyszenie Ochrony Przyrody i Krajobrazu w Żegocinie; w 1996
drugie - Stowarzyszenie Rozwoju Gminy i Wspierania Przedsiębiorczości w Żegocinie. Obie
organizacje działają prężnie i mogą poszczycić się znaczącymi osiągnięciami.
2 marca 2002 roku, czyli w rok od założenia organizacji, odbyło się
I Walne Zebranie Członków, w czasie którego wybrano władze organizacji: zarząd i
komisję rewizyjną. W skład pięcioosobowego Zarządu wybrano: Czesława Pączka (Prezes
Zarządu), Jana Burka (zastępca), Zbigniewa Ellnaina (sekretarz), Jana Trusia (skarbnik)
i Tadeusza Olszewskiego (członek). Komisji Rewizyjnej przewodniczy Anna
Gawłowicz-Pawełek.
18 maja 2002 r. był dniem pierwszej poważnej próby sprawności
organizacyjnej Stowarzyszenia. Tego dnia w zabytkowym kościele w Rozdzielu odbyło się
uroczyste nabożeństwo, odprawione w intencji zmarłego siedem lat wcześniej patrona
Stowarzyszenia - wielkiego miłośnika Ziemi Żegocińskiej, wybitnego etnografa i
organizatora turystyki Czesława Blajdy. Po mszy świętej członkowie Stowarzyszenia
spotkali się w salce pod kościołem z rodziną zmarłego, Jego żoną Zofią, dziećmi,
wnukami. Na spotkanie przybyli też mieszkańcy Rozdziela, pamiętający o swoim rodaku.
Realizując uchwałę I Walnego Zebrania Członków Prezes Stowarzyszenia Czesław Pączek
wręczył pani Zofii Blajda dyplom Honorowego Członka Stowarzyszenia. Spotkaniu
towarzyszyła wystawa różnych eksponatów związanych z życiem i działalnością
Czesława Blajdy.
Kolejnym "dziełem" młodej organizacji było zorganizowanie
na "709 Urodziny Żegociny" wystawy "Żegocina w starej fotografii".
Zaprezentowano prawie 40 czarno - białych fotografii, (wybranych spośród 300
zgromadzonych), przedstawiających dawną architekturę wsi, zajęcia mieszkańców,
pejzaże, pamiątkowe zdjęcia z wesel, uroczystości szkolnych i kościelnych. Wystawę
starej żegocińskiej fotografii powtórzono w 2012 roku, zwiększając liczbę
eksponowanych zdjęć do 100.
W listopadzie 2002 roku Zarząd Stowarzyszenia postanowił zorganizować
Jubileusz 50-lecia pracy artystycznej nestorki żegocińskich twórców kultury - poetki i
malarki z Łąkty Górnej Anny Łękawa. Był także jednym z organizatorów obchodów
100-lecia łąkieckiej artystki, wydając na tę rocznicę bogato ilustrowany jej obrazami
tomik wierszy "Celem moim radość dawać". Zwrócono się także z apelem do
żegocinian, którzy pochodzą z tych stron, a los rzucił ich w dalekie strony, aby
skontaktowali się ze Stowarzyszeniem, które pragnie utworzyć bazę danych o rodakach
oraz poznać ich ciekawe losy życiowe.
Ważną dziedziną działalności organizacji jest prowadzenie Izby
Regionalnej i Galerii Wiejskiej. Izba posiada obecnie ponad 400 eksponatów.
Stowarzyszenie zrealizowało kilka projektów, kilkanaście wystaw i konkursów.
Współuczestniczy w organizowaniu uroczystości patriotycznych i gminnych imprez
kulturalnych, m.in. organizując plener malarski. Współpracuje bardzo ściśle ze
szkołami i Stowarzyszeniem Rozwoju Gminy i Wspierania Przedsiębiorczości w Żegocinie.
21 września 2014 roku Stowarzyszenie uzyskało dla Galerii Wiejskiej i
Izby Regionalnej znak promocyjny - "Kogutek", przyznane przez Lokalną Grupę
Działania "Dolina Raby".
Z inicjatywy Tadeusza Olszewskiego utworzono przy Stowarzyszeniu w 2015
roku Archiwum Społeczne, gromadzące dawne fotografie, dokumenty itp. lub ich skany.
Nową dziedzina działalności organizacji stało się wydawanie własnej publikacji -
rocznika pt. "Kronika Ziemi Żegocińskiej" (inicjatywa Prezesa Zarządu od 2014
roku - Joanny Pastuszak), a pierwszy, historyczny numer ukazał się 12.10.2015 roku. W
tym samym roku zainicjowano współpracę z miejscowością Żegocin w Wielkopolsce,
której efektem była m. in. wizyta wiosną 2016 roku grupy działaczy społecznych z tej
wielkopolskiej wioski. Kolejne dwie nowe inicjatywy 2016 roku to podjecie starań o
wytyczenie oznakowanego szlaku na Żarnówkę (Inicjatywa Zdzisława Janiczka) oraz
zorganizowanie 12 maja 2016 roku I. Rajdu Pieszego im. Czesława Blajdy (inicjtywa
Tadeusza Olszewskiego). Od 2019 roku Stowarzyszenie wydaje drukiem kolejne zeszyty
"Żegocińskiego Słownika Biograficznego". W kolejnych latach Stowarzyszenie
organizowało cykliczne, coroczne imprezy dla młodzieży szkolnej: Rajdy Piesze im.
Czesława Blajdy i plenery malarskie, a po plenerach wystawy prac malarskich uczniów.
Stowarzyszenie organizuje także spotkanie z ciekawymi ludźmi, w tym: malarzem
Władysławem Matlęgą w 2018 roku, dr. inż. arch. Janem
Schubertem z Krakowa, z Grzegorzem Gawłem z
Krakowa - autorem książek o Żołnierzu Wyklętym - kapitanie Janie Dubaniowskim ps.
"Salwa" w 2019 r. Aktywnie włącza sie w
przygotowanie i przeprowadzanie gminnych uroczystości rocznicowych: wybuch II wojny
światowej, zakończenie II wojny światowej, wybuch powstania warszawskiego, odzyskanie
niepodległości w 1918 roku itd.
Lata 2020-21 - to okres zmniejszonej działalności Stowarzyszenia, co
spowodowane było obostrzeniami wynikającymi z epidemii koronowirusa (Covid-2019). W roku
2021 organizacja uroczyście świętowała jubileusz 20-lecia działalności, połączony
z promocją tomiku wierszy Czesława Pączka pt. Przemijanie" oraz wydaniem książeczki
"XX lat Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Żegocińskiej". W tym też roku
staraniem Stowarzyszenia, przy finansowym wsparciu Wójta Gminy w Żegocinie Wojciecha
Wroby, został odnowiony nagrobek pilota, bohatera I wojny światowej - Artura
Dumnickiego.
W 2022 roku Stowarzyszenie współpracowało ze Stowarzyszeniem "Żegocina
odNowa" przy utworzenie na dawnym cmentarzu na Biedroniówce lapidarium oraz
samodzielnie zorganizowało 7 lipca wieczór wspomnieniowy i wystawę zdjęć poświęconych
powodzi 1997 roku (w 25 rocznicę).
Duży sukces odniosło Stowarzyszenie w 2022 roku uzyskując Główną
Nagrodę w Konkursie Województwa Małopolskiego "Pamięć i Tożsamość", do
którego zostało zgłoszone przez Dyrektorkę CKSiT w Żegocinie - Magdalenę Adamską-Urban.
Do pamiątkowego ryngrafu dołączona została nagroda finansowa.
Władze Stowarzyszenia
Przyjaciół Ziemi Żegocińskiej pragną zainteresować swoją działalnością jak
największą liczbę osób, którzy Żegocinę uznają w swoim sercu za swoją Małą
Ojczyznę i chcieliby się przyczynić do zrealizowania statutowych celów organizacji,
która w tej chwili zrzesza ponad 20 osób. |