ARTYKUŁY PRASOWE

ROZDZIELE

Jan Burek
Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Żegocińskiej

ROZDZIELE
    W latach trzydziestych ub. wieku w bocheńskim Gimnazjum im. Króla Kazimierza Wielkiego pracował prof. Piotr Galas. W ramach swych zajęć prowadził Koło Krajoznawstwa im. Wincentego Pola. Organizował wycieczki krajoznawcze, rozbudzał wśród uczniów zainteresowania etnograficzne, podsuwał tematy opracowań ich rodzinnych miejscowości.
    Pod takim to wpływem powstała w roku 1935 praca dwóch uczniów: Czesława Blajdy z kl. VIII i Adama Stachonia z kl. VI pod tytułem "Rozdzielę w powiecie bocheńskim". Tekst napisał Czesław Blajda późniejszy absolwent UJ., geograf i etnograf. Rysunki wykonał Adam Stachoń późniejszy ksiądz i autor wielu obrazów olejnych o tematyce biblijnej. Obaj pochodzili z Rozdziela. Oryginał tej pracy, która zawiera 190 stron o znajduje się w Krakowie w zbiorach pamiątek rodzinnych państwa Blajdów.
Spoglądając z perspektywy 68 lat dostrzega się rosnącą wartość tej pracy. Jako unikalne opracowanie dotyczące Ziemi Żegocińskiej budzi szczególne zainteresowanie naszego stowarzyszenia, ale stanowi też pewien wkład do dóbr kultury całej bocheńszczyzny.
    Ostatnio zrodził się pomysł wydania tej pracy w druku. Byłby to nie tylko przyczynek do historii Rozdziela, ale również składnik popularyzacji regionu. Pozostajemy w nadziei, że odpowiednie instytucje bocheńskie pomogą nam w tym przedsięwzięciu. A oto - poniżej - krótkie fragmenty pracy Czesława Blajdy z rysunkami Adama Stachonia.

Jak powstała nazwa wsi

    Długi czas zastanawiali się gospodarze wraz z dziedzicem, jak nazwać naszą wieś. Nie mogli nic wymyślić. Wreszcie zwołał dziedzic na gromadę wszystkich gospodarzy, aby zastanowili się jak w końcu nazwać wieś. Obradowali we dworze u pana. Dwór ten znajdował się właśnie na dziale wodnym Łososiny i Stradomki. Wtedy to jeden z gospodarzy wpadł na pomysł, aby wieś nazwać Rozdzielem, gdyż potoki się rozdzielają i jeden płynie do Żegociny na północny zachód, a drugi do Łososiny na południowy wschód. Wniosek jego bez niczego przyjęto i od tego czasu wieś nasza nazywa się Rozdzielem (opowiadał Jan Waligóra)

Rys topograficzno - historyczny wsi

    Rozdziele Dolne i Górne, dwie wsie w powiecie Bocheńskim tworzą jeden Korpus tabularny. Parafia i urząd pocztowy w Żegocinie leżą w okolicy podgórskiej i lesistej. Rozdziele Dolne wznies. 379 m. nad poziom morza na 356 domów i 287 mieszkańców. Rozdziele Górne zajmuje szczyt wzgórza (415-535 m) liczy 110 domów i 823 mieszkańców. Prócz tego na rozparcelowanym obszarze dworskim znajdują się cztery domy, w których mieszka 21 mieszkańców. Pod względem wyznania: 1098 rzymsko-katolików i 33 Żydów.
Nazwę Rozdziele spotykamy w dyplomie Bolesława Wstydliwego z dnia 9 maja 1262 roku, w którym książę nadał las Rozdziele, położony w okolicy Bochni Dzierżykrajowi z Niegowici i jego bratu Wizonowi kanonikowi krakowskiemu. W roku 1581 dzieliło się Rozdziele Dolne na dwie części: Otfinowskiego - mającą 2 3 łanu kmiecego i Zofii Kowalewskiej z 2/3 łanu kmiecego. Rozdziele Górne należące do parafii w Tęgoborzy również na dwie części : Andrzeja Tęgoborskiego i półłankiem kmiecym i spadkobierców Jerzego Jordana z 3 półłankami i zagrodą z rolą.

Jak powstała pieczęć wsi (podanie ludowe)

    Jeszcze za czasów pańszczyzny żył bogaty gospodarz Bobowski (dzisiaj ta osada nazywa się "u Bobowskich". Chował on w swej stajni tak piękne dwa woły, że ładniejsze one były od dworskich. Podczas gdy we wsi panował głód ów gospodarz zabił jednego wołu i został mu tylko jeden. Kiedy powstała gmina Rozdziele radzono nad tym, co sobie wziąć na pieczęć. Wtedy postanowiono przyjąć symbol owego bogatego i szanowanego przez całą wieś gospodarza Bobowskiego z jego ulubionym wołem. Tak powstała pieczęć Rozdziela, na której widnieje gospodarz prowadzący wołu (opowiadał Jan Waligóra).

Tekst zamieszczony w "Wiadomościach Bocheńskich"
Numer 1/57 Wiosna 2003

[wstecz]